Cá chết - Đi từ sai lầm này đến sai lầm khác

Thoạt đầu là phản ững quá chậm trễ của các cơ quan quản lý TƯ và địa phương. Cá chết với lượng lớn chưa từng có, ai cũng biết đó là chuyện bất thường. vậy mà chỉ thấy báo chí đưa, không hề thấy lãnh đạo lên tiếng. hoặc là lập tức tìm nguyên nhân, hoặc là lập tức hỗ trợ dân, hoặc là có biện pháp khẩn bảo vệ biển. không có những giải pháp này, người dân có cảm tưởng không được bảo vệ.  

Cá bị chết nhiều chắc chắn là do ô nhiễm môi trường nước. vậy mà sau cả tháng cũng chẳng có hoạt động đáng kể nào để xác định nguyên nhân. Khi đưa ra giả thuyết thì lại né tránh là tảo đỏ. Dư luận nghi ngờ Formosa, và Formosa đáp lại bằng câu chọn cá hay chọn thép. Cũng chẳng thấy lãnh đạo có động thái gì ngoài tuyên bố sẽ xử lý không loại trừ ai. Để giữ lòng tin của dân, để xứng đáng là người đại diện của dân, lãnh đạo chỉ cần xin lỗi đã có lỗi trong quản lý (từng ấy cá chết thì có đáng coi là có lỗi quản lý không? Có đáng xin lỗi không?). Đồng thời hứa sẽ có phản ứng kịp thời, thông tin kịp thời, đầy đủ. Dân cũng có cần gì quá nhiều đâu. Chỉ cần có động thái tỏ rõ tinh thần trách nhiệm thôi. Có được lòng tin cũng không phải là quá khó. Những mất rồi, muốn lấy lại lòng tin thì khó hơn rồi.

Dân bức xúc, đi biểu tình thể hiện sự lo lắng cho môi trường biển, đó là điều tự nhiên mà. May mà còn có người quan tâm, chứ dân thờ ơ, vô cảm thì còn gay hơn. Lẽ ra nên để dân được tự do biểu đạt ý nguyện. Đó là quyền của dân mà. Ngăn cản, cản trở, bắt giữ, bôi xấu, vu khống… đều là những việc không xứng đáng với lòng tin của dân. Việc này sẽ làm sói mòn lòng tin và tạo sự ngăn cách. Có lẽ nên bổ sung vào năng lực cần có của lãnh đạo là năng lực đối thoại. Trước đây ta chỉ nói đến năng lực lắng nghe. Nhưng trong xã hội hiện đại luôn tồn tại nhiều nhóm xã hội khác nhau, có quan điểm, lợi ích khác nhau. Khi đó lãnh đạo cần phải đóng vai trò trung gian đối thoại.  

Câu chuyện này có rất nhiều bài học có thể rút ra. Cần rất nhiều thay đổi để xây dựng lòng tin. Cần rất nhiều thay đổi để bảo vệ môi trường biển, hay nói chung là môi trường nước.

HN 15/5/2016