Cộng đồng và Academic community

Hôm trước đi hội thảo có nhiều ý kiến bàn luận về các loại cộng đồng. Ở Việt Nam giờ có rất nhiều loại cộng đồng khác nhau. Vậy phân biệt, đánh giá nó như thế nào?

Khi bạn đã trở thành thành viên của một cộng đồng nào đó thì bạn sẽ được hưởng những quyền và sự quan tâm từ cộng đồng đó. Từ cộng đồng các mẹ bỉm sữa đến sau sạch, đến đám trẻ lang thang, … khi bạn đã có tư cách thành viên thì bạn sẽ cảm nhận được sự chia sẻ, sự quan tâm, và đồng cảm. Điều chúng ta cần nói đến là mức độ của sự chia sẻ, sự quan tâm, và đồng cảm đó. Mức độ đó tùy thuộc vào mức độ gắn kết của từng cộng đồng. Cụ thể là các cộng đồng sẽ được xác định tùy theo các tiêu chí: mục đích hoạt động, động cơ hoạt động, phương pháp hoạt động. Mục đích, động cơ, phương pháp là vì cái lợi ích chung hay vì lợi ích riêng. Giữa 2 cực “lợi ích chung” và “lợi ích riêng” là rất nhiều cấp độ khác nhau ở cấp độ trung gian. Đa phần các cộng đồng là sự kết hợp giữa cả 2 lợi ích. Có cộng đồng thiên về “lợi ích chung”, nhưng cũng có cộng đồng thiên về “lợi ích riêng”. Khi xem xét kỹ những tiêu chí đó ta sẽ hiểu rõ hơn từng cộng đồng, và phân biệt được cộng đồng này với cộng đồng khác.

Những ai đã từng đi du học ở những bậc từ Master, đến PhD, đặc biệt những ai đã từng hợp tác nghiên cứu, làm việc với giới nghiên cứu ở các nước phát triển thì đều đã ít nhiều cảm nhận được thế nào là academic community. Khi bạn đã trở thành thành viên của cộng đồng academic community bạn sẽ nhận được sự quan tâm, chia sẻ vơ bờ bến, không vụ lợi, không biên giới. Nghe có vẻ giống các chiến sỹ cộng sản nhỉ. Nhưng chính những thành viên kỳ cựu của academic community đã đã so sánh như vậy khi giải thích cho tôi về academic community. Đổi lại, khi là thành viên của academic community thì chính bạn cũng có sứ mệnh chia sẻ, quan tâm, giúp đỡ người khác một cách vô bờ bến, không vụ lợi, không biên giới. Tôi gọi đó là sứ mệnh bởi vì đó vừa là trách nhiệm, vừa là nhu cầu, vừa là danh dự nữa. Nó giống như làm nghề y, thấy người là cứu, không phân biệt, không vụ lợi, thậm chí hy sinh thân mình.

Tất nhiên, không chỉ là academic community mà có rất nhiều cộng đồng nghề nghiệp khác cũng có những đặc tính như vậy.  Chẳng hạn nghề y, nghề giáo, hay quân đội…

Tuy nhiên, nói chung thế thôi, chứ ở đâu, ở nghề nào cũng vẫn có ngoại lệ. Có thể mức độ khác nhau, nhưng vẫn có người thực sự chia sẻ, vô tư cao cả, nhưng vẫn có những người còn tính toán, so đo…

Hôm qua nghe một câu chuyện về 1 người thuộc về academic community nhưng vẫn còn so đo, ngại ngần nên tớ mới viết ra cái stt này.

HN 17/6/2017