Đánh gia tác động môi trường (ĐTM) và kế hoạch quản lý môi trường (KQM) (Enviromnent Management Plan)

ĐTM thì đã khá quen thuộc với người dân, nhưng KQM thì chắc là ít người biết đến. Vậy 2 thứ này khác nhau thế nào? tầm quan trọng của nó ra sao? Và chúng ta nên quan tâm hơn đến cái nào?

ĐTM là hoạt động phải thực hiện khi xây dựng dự án. Khi ĐTM được thẩm định thì dự án mới được duyệt. Tức là ĐTM được xây dựng trước khi dự án được phê duyệt. Có nghĩa là những phương án, kịch bản đưa ra trong ĐTM là những dự kiến cho tương lai. Không chắc có xảy ra trong thực tế hay không.

KQM được xây dựng sau khi dự án có dự án. KQM đưa ra những hoạt động cụ thể để quản lý môi trường trong khi xây dựng dự án, khi đã hoàn thành và đi vào hoạt động. KQM mới là thực tế chứ không phải ĐTM.

Lâu nay khi có vấn đề môi trường xảy ra thì từ người dân đến các cơ quan có trách nhiệm đều quy vào ĐTM. Tập trung chú ý vào ĐTM. Đem ĐTM ra để xem xét. Đó là điều ngược đời. Vì ĐTM chỉ đưa ra những kịch bản, chỉ là dự kiến tương lai, nó có thể xảy ra hay không. ĐTM chỉ sử dụng để phê duyệt dự án. Còn khi đã có dự án thì không chỉ dừng lại ở ĐTM mà phải đi vào xây dựng kế hoạch cụ thể. Kế hoạch này thực tế hơn cái kịch bản ĐTM. Vì nó phải nêu rõ những hoạt động cụ thể, ai thực hiện, trách nhiệm thuộc ai, và các nguồn lực để thực hiện (điều kiện kỹ thuật, nhân lực, kinh phí, thời gian thực hiện ...). Đã là kế hoạch thì phải phù hợp với thực tế và kế hoạch được xây dựng, điều chỉnh hàng năm. Vì vậy, khi có vấn đề, sự cố môi trường thì cái cần phải xem xét, kiểm tra chính là KQM. Xem liệu nó có được thực hiện đúng, đầy đủ hay không? Nó có đủ hiệu lực và phù hợp để đảm bảo môi trường hay không?

Thực tế không biết có bao nhiêu cơ sở của ta có KQM? KQM được xây dựng như thế nào? Có đủ để đảm bảo an toàn về môi trường không? Vai trò giám sát của các bên liên quan và cộng đồng người dân như thế nào? Đây có lẽ vẫn là những câu hỏi.

HN 13/12/2017