Lời xin lỗi của Formosa

Biết nói ra những điều này sẽ bị ném đá tơi bời. Biết rằng những trò xin lỗi này là diễn. Chẳng qua là lừa và mị dân. Nhưng bên cạnh đó tôi vẫn muốn nói lên một điều lần đầu tiên xuất hiện ở Việt Nam.

Không biết mọi người nghĩ thế nào. Không biết mọi người chờ đợi thế nào trong suốt mấy ngày qua về thông tin nguyên nhân cá chết. Đến khi Formosa đứng lên xin lỗi thì tôi thấy thật ngoài sức tưởng tượng. Đến mức tôi tự hỏi, không biết mình đã hình dung những gì khi chờ đợi biết tin cá chết.

Ngoài sức tưởng tượng không phải vì thấy họ xin lỗi. Kịch bản xin lỗi thì dư luận cũng đã có nghĩ đến. Ngoài sức tưởng tượng không phải vì thấy cảnh họ xếp hàng xin lỗi. Cảnh đó cũng đã nhìn trên TV các nước khác rồi. Ngoài sức tưởng tượng ở đây là lần đầu tiên trong đời mình toàn dân Việt Nam trong đó có tôi nhận được lời xin lỗi. Xin lỗi một cách trịnh trọng. Lần đầu tiên xin lỗi trên TV. Cả dàn lãnh đạo đứng xếp hàng đồng loạt cúi đầu nhận lỗi. Có người cho rằng chỉ là câu nói, chỉ là câu cửa miệng. Cứ cho là như thế đi thì cũng lần đầu tiên có người nói câu cửa miệng đó trên TV. Lần đầu tiên người ta thi lễ một cách trân trọng như vậy trên TV với toàn dân chúng. Quan trọng nhất là lần đầu tiên có đơn vị đứng ra nhận trách nhiệm, đứng ra bồi thường, hứa bảo vệ môi trường, xử lý ô nhiễm. Lần đầu tiên thấy một cách làm có trách nhiệm với người dân đến như vậy. Cho dù chỉ là hứa.

Đành rằng mỗi xã hội, mỗi thể chế có những đặc điểm riêng. Nhưng cách làm của họ thật đàng hoàng. Họ có lòng tự trọng. Sai thì nhận lỗi, sai thì cam kết sửa. Chứ không đổ lỗi cho ai. Không đổ lỗi cho “đúng quy trình”. Chắc là họ đã làm đúng quy trình. Nếu không đúng thì sao họ vào Việt Nam được. Nhưng họ không vin vào cái quy trình đó để tránh tội. Cho dù có đúng quy trình thì sai vẫn là sai. Và sai thì phải nhận lỗi, phải xin lỗi, và phải cam kết sửa.

Cho dù biết rằng diễn. Cho dù biết là chạy án, nhưng tôi vẫn Cám ơn Formosa. Tôi nghĩ, tôi không những hoàn toàn tha thứ cho họ, mà hơn thế nữa, còn cám ơn họ vì cách họ hành xử với cái sai của họ một cách rất đàng hoàng. Cám ơn họ vì họ đã cho tôi lần đầu tiên trong đời được chứng kiến một cách hành xử đàng hoàng như vậy. Họ thực sự là đẳng cấp khi thể hiện cả sự tự trọng và cả sự tôn trọng đối với người dân. Cho dù, một lần nữa nhắc lại, đó chỉ là diễn.

Ảnh hưởng của Formosa đến môi trường thật là ghê gớm và không thể đo đếm. Không biết đến bao giờ mới lấy lại môi trường an toàn. Không biết đến bao giờ họ mới thực hiện những cam kết của họ về bảo vệ môi trường. Nhưng riêng về cách họ hành xử cũng đã hơn ta rất nhiều. Ít ra người dân có cảm giá được tôn trọng. Chứ không phải cái cảnh ông chủ bị đầy tớ coi không ra gì. Đến lời xin lỗi cũng không.

HN 30/6/2016