Anh hùng dân tộc - Việt Nam có nên vinh danh những người đem lại hòa bình cho dân Việt?

TV chiếu trình diễn ca nhạc trong lễ trao giải Nobel hòa bình. Những thông điệp hòa bình, những câu chuyện chiến tranh… nghe cứ như là họ nói về Việt Nam mình ấy. Mỗi câu chuyện, mỗi thông điệp đều như nói về câu chuyện Việt Nam. Trong khi trao những giải Nobel khác thì nghe như họ nói chuyện của họ, không phải chuyện của Việt Nam. Còn chuyện chiến tranh thì cứ như là chuyện của mình. Là người Việt Nam chắc nhiều người thấy buồn về điều này. Chả trách mà cả thế giới khi nhắc đến Việt Nam là nhắc đến chiến tranh.

Lịch sử Việt Nam, chúng ta tôn vinh ai? Chúng ta vẫn tôn vinh những anh hùng dân tộc. Chúng ta tôn vinh những vua sáng, tôi hiền. Chủ yếu là như vậy. Còn nữa là một vài nhân vật cứu dân thoát khỏi nạn nọ, nạn kia. Hết. Người được vinh danh là ai? Các anh hùng trong các cuộc chiến, những ông vua, những ông quan, và vài người nhân đức. Lịch sử Việt Nam đã tôn vinh người giúp Việt Nam thoát ra khỏi một cuộc chiến kề cận chưa nhỉ? Đã bao giờ có chưa nhỉ? Hình như chưa. Suy cho cùng, cái mà người dân muốn là hòa bình, chứ không phải chiến tranh. Ai cũng đồng ý điều này. Nhưng khi đất nước lao vào một cuộc chiến thì có rất nhiều lý lẽ biện giải cho việc một cuộc chiến đã nổ ra. Và rồi thì… có rất nhiều thứ để ca ngợi những tấm gương anh hùng, xả thân, và vân vân… Ai cũng biết rằng chiến tranh là tàn khốc. Lịch sử Việt Nam có nhiều áng văn chương nói về sự tàn khốc, đau đớn của chiến tranh. Thế nhưng, những dòng than van đó chỉ là than van vô vọng mà thôi. Chỉ là than van trước cảnh tương tàn đã diễn ra mà không có cách nào ngăn được mà thôi.

Không thể nói người Việt Nam không yêu chuộng hòa bình. Nhưng người Việt có kinh nghiệm chiến tranh nhiều hơn kinh nghiệm cứu vãn hòa bình. Người Việt tôn vinh anh hùng chiến tranh nhiều hơn anh hùng cứu vãn hòa bình. Cứ điểm tên số người trong từng loại này trong lịch sử thì biết.

Chúng ta biết có câu rằng: trong các cuộc chiến tranh, dù thắng hay bại thì dân chúng đều là người thua cuộc. Nếu dân chúng hiểu được rằng: Chiến tranh có lợi cho ai? Dân chúng được lợi gì từ chiến tranh? Đến khi đó mọi chuyện sẽ khác.

Đến bao giờ người Việt muốn vinh danh anh hùng cứu vãn hòa bình hơn anh hùng chiến tranh? Đến bao giờ người Việt thay đổi quan niệm rằng anh hùng cứu vãn hòa bình có giá hơn, quan trọng hơn, thực chất hơn đối với dân chúng?

Đến bao giờ người Việt trao giải Hòa Bình cho anh hùng của dân tộc mình?

HN 16/8/2015